მწვავე რესპირატორული დაავადებები ან, როგორც მათ ახლა უწოდებენ, მწვავე რესპირატორული ინფექციები - სეზონური გაციების ძალიან მრავალფეროვანი ჯგუფია, რომელსაც თან ახლავს ზედა და ქვედა სასუნთქი გზების დაზიანება. მრავალფეროვანია, რადგან მათი გამოწვევა 300-ზე მეტ სხვადასხვა სახის ვირუსს, ბაქტერიას, სოკოს და უმარტივეს მიკროორგანიზმს შეუძლია. ყველა მწვავე რესპირატორულ ინფექციას, როგორც წესი, ზოგადი ინტოქსიკაციის სიმპტომები ახასიათებს: თავის ტკივილი, კუნთების ტკივილი, ძლიერი სისუსტე მაღალი ტემპერატურის ფონზე და ეგრეთ წოდებული კატარალური მოვლენები: ხველა, სურდო, თვალების ლორწოვანის სიწითლე, ყელში ღიტინი და ყელის ტკივილი. მწვავე რესპირატორული ინფექციები თანამედროვე მედიცინის აქტუალური პრობლემაა, განსაკუთრებით ტემპერატურისა და ჰაერის ტენიანობის მკვეთრი რყევების პერიოდებში. ასეთი სეზონები ტრადიციულად არის ზამთარი-გაზაფხული და შემოდგომა-ზამთარი, როდესაც მკვეთრად იმატებს გრიპის და სხვა ვირუსული ან მიქსტ-ინფექციების შემთხვევები (ანუ თუ კაცობრიობას ერთდროულად რამდენიმე გამომწვევი უტევს). ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, მსოფლიოში ყოველწლიურად 100 მილიონამდე ადამიანი ავადდება გაციების მწვავე რესპირატორული ინფექციებით. მწვავე რესპირატორული ინფექციების დროს მძიმე მდგომარეობებისა და გართულებების განვითარების რისკის ზონაში უფრო მეტად ისეთი ჯგუფები ხვდებიან, როგორიცაა: ორსული ქალები, მოხუცები ან თანმხლები ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანები.
ნებისმიერი მწვავე რესპირატორული ინფექციების დროს ტრადიციული გართულებები შეიძლება იყოს: გულის, თირკმლის დაზიანებები, ფილტვების ანთება, ქრონიკული დაავადებების გამწვავება და პოსტინფექციური ასთენია. თანამედროვეობის სახიფათო ტენდენციაა თავად ავადმყოფების არასერიოზული დამოკიდებულება მათი ჯანმრთელობის მიმართ: მოსახლეობის თითქმის 75% მწვავე რესპირატორული ინფექციებს ბანალურ ინფექციად მიიჩნევს და დაუყოვნებლივ არ მიმართავს ექიმს პირველივე სიმპტომების გამოვლენისას, და თვითმკურნალობას ამჯობინებს. მომუშავე ადამიანების უმეტესობას მწვავე რესპირატორული ინფექციები ფაქტობრივად „ფეხზე“ გადააქვთ და არ აძლევენ ორგანიზმს დაავადებასთან სათანადოდ გამკლავების შესაძლებლობას. სამსახურში რაც შეიძლება მალე დაბრუნებას ჩქარობენ და იმის ნაცვლად, რომ საკუთარ თავს რამდენიმე დღით სახლში დარჩენის, გამოჯანმრთელების შესაძლებლობა მისცენ, მუშაობაში ჩაფლობას ჩქარობენ, ინფექციით კიდევ უფრო მეტად დასუსტებულნი. აქედან გამომდინარე, თუნდაც ყველაზე მსუბუქი, მწვავე რესპირატორული ინფექციის ყველაზე გავრცელებული გართულება არის პოსტინფექციური ასთენია, რაც ძველ ბერძნულად „უძლურებას“ ნიშნავს. ეს მდგომარეობა ძალიან მზაკვრულია, ის შეიძლება იყოს დამღლელი და აერთიანებს მრავალ სიმპტომს, რომელიც შეიძლება უცებ არ გამოჩნდეს ავადმყოფობის შემდეგ, მაგრამ დიდი ხნის განმავლობაში არ მისცეს ადამიანს გამოჯანმრთელების და ჯანსაღად გრძნობის საშუალება.
საინტერესოდ ჟღერს ასთენიის განმარტება. დიდი სამედიცინო ენციკლოპედიის მიხედვით, ასთენია არის „ავადმყოფური მდგომარეობა, რომელიც გამოიხატება მომატებული დაღლილობითა და გამოფიტულობით განწყობის უკიდურესი არასტაბილურობით, თავშეკავებულობის შესუსტებით, მოუთმენლობით, მოუსვენრობით, ძილის დარღვევით, ხანგრძლივი გონებრივი და ფიზიკური დაძაბვის უნარის დაკარგვით, ხმამაღალი ბგერების, კაშკაშა შუქის, მკვეთრი სუნის მიმართ აუტანლობით. ამრიგად, ასთენია არის სერიოზული მდგომარეობა, რომელიც ვითარდება მწვავე რესპირატორული ინფექციის შემდეგ, ხოლო დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციაში მას „გადატანილი ვირუსული ინფექციის შემდეგ დაღლილობის სინდრომს“ უწოდებენ.
ასთენიის სიმპტომები ძალიან მრავალფეროვანია: ეს შეიძლება იყოს ძლიერი დაღლილობა, თავის ტკივილი, ხშირი თავბრუსხვევა, ძილის დარღვევა, გულის ფრიალი, არტერიული წნევის ყოველდღიური მერყეობა, მომატებული ოფლიანობა და კიდურების გაციება, აგრეთვე გონებრივი და ფიზიკური შრომისადმი უნარის თითქმის სრული დაკარგვა. ბევრს უვითარდება აზროვნების პროცესების ძლიერი შენელება, ყურადღების კონცენტრაციის გაძნელება, ძლიერდება და ჩნდება გაფანტულობა, გაღიზიანება და მტირალობა.
თუმცა, გულს ნუ გაიტეხთ, რადგან ყველა ამ სიმპტომთან გამკლავება შესაძლებელია, განსაკუთრებით მაშინ, თუ მათ დაუყოვნებლივ მიაქცევთ ყურადღებას და დაიწყებთ მკურნალობას. პოსტინფექციური ასთენიის მიზეზი არის ორგანიზმში ვირუსული ინტოქსიკაციის შედეგად წარმოშობილი მეტაბოლური პროცესების დარღვევა, ენერგიის წარმოქმნისა და ხარჯვის შემდგომი დარღვევით. ამრიგად, ასთენია მწვავე რესპირატორული ინფექციის შემდეგ არის მდგომარეობა, რომელსაც თან ახლავს ნორმალური ცხოვრებისთვის აუცილებელი ენერგიის ნაკლებობა. აქედან გამომდინარე, ყველაზე ეფექტური მკურნალობა იქნება ისეთი პრეპარატის დანიშვნა, რომელიც აუმჯობესებს მეტაბოლურ პროცესებს და ააქტიურებს სასიცოცხლო ენერგიის გამომუშავებას.
მინდა ყველა მკითხველს ვუსურვო ჯანმრთელობა, ძალა და მხნეობა ჩვენს რთულ ეპიდემიოლოგიურ დროს და ასევე შეგახსენოთ, რომ ნებისმიერი პრეპარატის მიღებამდე უნდა გაიაროთ კონსულტაცია ექიმთან ან აფთიაქის პროვიზორთან.
